بر اساس آمار منتشر شده توسط سازمان گمرک چین میزان مبادلات تجاری دو کشور طی شش ماه اول ۲۰۲۳ بالغ بر ۷.۵۳۷ میلیارد دلار گردیده است. صادرات اقلام و کالاهای مختلف ایران به چین طی این دوره بالغ بر ۲.۲ میلیارد دلار و واردات از چین به رقم ۵.۳۲۹ میلیارد دلار رسیده است.

بر اساس آمار منتشر شده توسط سازمان گمرک چین، میزان مبادلات تجاری چین با جمهوری اسلامی ایران طی شش ماهه اول ۲۰۲۳ بالغ بر ۷.۵۳۷ میلیارد دلار گردیده است. بر اساس آمار مذکور، صادرات اقلام و کالاهای مختلف از کشورمان به چین طی شش ماهه اول سال جاری میلادی بالغ بر ۲.۲ میلیارد دلار بوده که این رقم نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ حدود ۱.۸۶ میلیارد دلار کاهش یافته است. در مقابل میزان واردات از چین به رقم ۵.۳۲۹ میلیارد دلار رسیده که این میزان در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱.۱۹ میلیارد دلار افزایش نشان می دهد.

از لحاظ ارزشی حجم کل مبادلات تجاری دو کشور طی شش ماهه اول سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۶۶۷ میلیون دلار نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ کاهش داشته و تراز مبادلات تجاری ایران و چین بیش از ۳.۱۲ میلیارد دلار به نفع طرف چینی گردیده است.

صادرات ایران به چین

بر اساس آمار گمرک چین طی شش ماهه اول سال جاری میلادی بالغ بر ۳۴۳ نوع گروه کالایی شامل اقلام و محصولات مختلف به ارزش ۲.۲ میلیارد دلار از کشورمان به چین صادر گردیده که عمده ترین این اقلام در گروه‌های کالاهایی مختلف به شرح ذیل می‌باشد:

۱.محصولات معدنی و فلزی

در سال های اخیر یکی از اقلام مهم صادراتی ایران به چین، محصولات معدنی اعم از گریدهای مختلف کنسانتره و سنگ آهن ، مس و انواع آلیاژها و اقلام فلزی تولید شده از آهن، فولاد، مس، روی، آلومینیوم و … و همچنین انواع محصولات معدنی نظیر انواع سنگ نمک، آهک، سیمان، سنگ های مرمر، گرانیت و تراورتن بوده است. طی شش ماهه اول سال جاری میلادی مجموع اقلام اصلی صادراتی در این گروه کالایی از کشورمان به چین بالغ بر ۱.۱ میلیارد دلار گردیده  و صادرات این اقلام در ردیف اول محصولات صادراتی کشورمان به چین قرار گرفته است. لازم به ذکر می‌باشد صادرات این اقلام در سال جاری حدود ۷۱۸ میلیون دلار نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۱ کاهش یافته است.

بر اساس آمار گمرک چین طی شش ماهه اول سال جاری میلادی بالغ بر ۷۵ هزار تن آهن و فولاد به ارزش ۲۵.۶ میلیون دلار از کشورمان به چین صادر شده در حالیکه این میزان در مدت مشابه در سال گذشته بیش از ۴۴۷.۵ هزار تن به ارزش ۲۶۹.۵ میلیون دلار بوده است. همچنین طی شش ماهه امسال بالغ بر ۳۲.۳ هزار تن مس، انواع آلیاژها و کنسانتره مس به ارزش ۲۵.۶ میلیون دلار از ایران به چین صادر گردیده است. این میزان در مدت مشابه در سال گذشته بیش از ۶۰.۶ هزار تن به ارزش  ۵۹۲.۴ میلیون دلار بوده است. صادرات سایر محصولات معدنی و فلزی از جمله آلومینیوم ۵۴.۸ میلیون دلار و روی ۲.۶ میلیون دلار بوده است.

شایان ذکر است در طول یک سال گذشته ( ۲۰۲۲ ) صادرات برخی از محصولات اصلی معدنی کشورمان از جمله آهن و فولاد به چین بالغ بر ۲۸۵.۳ میلیون دلار، محصولات مسی ۷۹۳.۳ میلیون دلار، محصولات آلومینیومی ۱۳۳.۸ میلیون دلار و سایر محصولات گروه‌های کالایی شامل گوگرد، انواع نمک های معدنی، آهک و سیمان به ارزش ۳۷۴.۴ میلیون دلار به چین صادر شده است.

طی شش ماهه سال جاری میلادی بالغ بر ۱۰.۳ هزار تن انواع سنگ های ساختمانی مانند سنگ مرمر ، سنگ تراورتن، گرانیت و سنگ های زینتی از کشورمان به چین به ارزش ۲ میلیون دلار صادر شده است. این رقم در کل سال گذشته ۴۰۱ هزار تن به ارزش ۸۵.۵ میلیون دلار بوده است.

همچنین طی شش ماهه اول سال جاری بیش از ۲۱۰ هزار تن قیر و آسفالت به ارزش ۳۰.۸ میلیون دلار هم از ایران به چین صادر شده، این رقم در طول یک سال گذشته (۲۰۲۲) حدود ۱۰.۷ هزار تن به ارزش ۱.۷۹ میلیون دلار بوده است.

۲.محصولات شیمایی و فرآورده‌های پتروشیمی

انواع کالاها، محصولات و فرآورده‌های شیمیایی و پتروشیمی در شش ماهه اول ۲۰۲۳ در ردیف دوم محصولات صادراتی کشورمان به چین قرار داشته و طی این مدت ۱.۴۸ میلیون تن انواع محصولات شیمیایی و پتروشیمی از جمله انواع گریدهای مختلف پلی اتیلن، متیل الکل، متانول، اتاندیول، زایلین و بوتادین به ارزش ۱ ( یک ) میلیارد دلار از کشورمان به چین صادر شده است. شایان ذکر است طی مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ میزان صادرات محصولات شیمیایی و فرآورده‌های پتروشیمی ایران به چین بیش از ۲.۱ میلیارد دلار بوده است.

لازم به ذکر است محصولات و فرآورده‌های شیمیایی و پتروشیمی در سال ۲۰۲۲ نیز در جایگاه اول اقلام صادراتی ایران به چین قرار داشته و در طول سال ۲۰۲۲ بیش از ۴.۷ میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی‌به ارزش ۳.۵ میلیارد دلار از کشورمان به چین صادر شده بود.

۳.صادرات انواع فرآورده‌های غذایی، محصولات و اقلام کشاورزی و شیلاتی

طی شش ماهه اول سال ۲۰۲۳ صادرات انواع اقلام و فرآورده‌های مختلف غذایی، کشاورزی و شیلاتی از کشورمان به چین بالغ بر ۹۴.۰۸ میلیون دلار بوده است و این میزان نسبت به مدت مشابه در سال گذشته بیش از ۴۳.۸۵۷ میلیون دلار کاهش داشته است. شایان ذکر است در سال ۲۰۲۱ میزان صادرات محصولات غذایی، کشاورزی و شیلاتی ایران به چین بیش از ۴۷۵.۵ میلیون دلار و در سال ۲۰۲۲ این به ۲۴۳.۵ میلیون دلار کاهش یافته بود.

طی شش ماهه اول سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۱۹.۱ هزار تن انواع ماهی ( عمدتاً ماهی مرکب و مارماهی) و میگو تازه و منجمد به ارزش ۵۴.۲۵ میلیون دلار از ایران به چین صادر گردیده این میزان نسبت به مدت مشابه در شش ماهه ۲۰۲۲ از لحاظ وزنی ۵.۳ هزار تن و از لحاظ ارزشی ۲۳.۹ میلیون دلار کاهش داشته است. شایان ذکر است در یک سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۴۲.۱۹ هزار تن انواع ماهی و میگو به ارزش ۱۲۹.۳۸ میلیون دلار از ایران به چین صادر گردیده بود.

طی شش ماهه سال جاری میلادی بالغ بر ۴۷۴۰۳ کیلوگرم انواع گل و سرگل زعفران به ارزش ۱۷.۳۹ میلیون دلار به چین صادر شده است که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته از لحاظ وزنی  ۴۱۸۰۸ کیلوگرم و از لحاظ ارزشی ۱۴.۹ میلیون دلار افزایش نشان می دهد. در بین سایر اقلام اصلی صادراتی محصولات کشاورزی صادراتی از ایران به چین: ۷.۱۱ هزار تن انجیر تازه و خشک به ارزش ۱۰.۲ میلیون دلار ، ۱۰۱۱ تن پسته به ارزش ۶.۲۲ میلیون دلار و ۳۲.۶ تن مغز پسته به ارزشی بالغ بر ۹۷۵ هزار دلار و  ۵.۱۵ هزار تن انواع خرمای تازه و خشک به ارزش ۲.۱۵ میلیون دلار  و همچنین ۱۵۳۴ تن رب گوجه فرنگی به ارزش ۱.۸ میلیون دلار نیز به چین صادر شده است. (ارزش مجموع اقلام فوق طی شش ماهه اول سال ۲۰۲۳ بالغ بر۱۴.۸۹ هزار تن به ارزش ۳۸.۷۶ میلیون دلار می‌باشد. )

این ارقام در مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ عبارت از: ۵۵۹۵ کیلوگرم زعفران به ارزش ۲.۴۶ میلیون دلار، ۴.۷۷ هزار تن انجیر تازه و خشک شده به ارزش ۶.۶۹ میلیون دلار ، ۶۸۹۸ تن پسته به ارزش ۴۷.۴ میلیون دلار به علاوه ۳۴.۷ تن مغز پسته به ارزشی بالغ بر ۷۲۴ هزار دلار و  ۳.۹۵ هزار تن انواع خرمای تازه و خشک به ارزش ۱.۶ میلیون دلار بوده است. ( ارزش مجموع اقلام فوق طی شش ماهه اول سال ۲۰۲۲ بالغ بر۱۵.۶۷ هزار تن به ارزش ۵۸.۹ میلیون دلار بوده است. )

شایان ذکر است در کل سال ۲۰۲۲ در بین محصولات کشاورزی در سال گذشته میلادی انواع گل و سرگل زعفران به وزن ۳۱۵۵۱ کیلوگرم و به ارزش ۱۹.۹۷ میلیون دلار بالاترین رقم صادراتی محصولات کشاورزی کشورمان به چین را به خود اختصاص داده و همچنین بالغ بر ۱۱.۵۳ هزار تن انجیر تازه و خشک شده به ارزش ۱۶.۳۹ میلیون دلار، ۹.۶۳ هزار تن پسته به ارزش ۶۵.۶ میلیون دلار به علاوه ۶۶.۷ تن مغز پسته به ارزش ۱.۵۸ میلیون دلار و  ۱۰.۵ هزار تن انواع خرمای تازه و خشک به ارزش ۴.۵۲ میلیون دلار به چین صادر گردیده بود. ( ارزش مجموع اقلام فوق طی کل سال ۲۰۲۲ بالغ بر۳۱.۷ هزار تن به ارزش ۱۰۱.۱ میلیون دلار بوده است. )

واردات ایران از چین

بر مبنای آمار ارایه شده از سوی گمرک چین، واردات جمهوری اسلامی ایران از این کشور طی شش ماهه اول سال جاری میلادی طیف وسیعی از انواع کالا و محصولات و تجهیزات به ارزشی بالغ  بر ۵.۳۲۹ میلیارد دلار را شامل گردیده است.

بیشترین رقم کالاهای وارداتی ایران از چین طی مدت مذکور شامل تجهیزات و ماشین آلات مکانیکی، الکترونیکی، الکتریکی و برقی و نیروگاهی ۲.۱۸ میلیارد دلار و تجهیزات حمل و نقلی عمدتا شامل بدنه خودرو و قطعات یدکی منفصله به ارزش ۱.۳۶ میلیارد دلار بوده است. واردات تجهیزات و قطعات خودرو طی مدت شش ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته بیش از ۵۸۰ میلیون دلار افزایش داشته است. شایان ذکر است کل صادرات بخش خودرو در طول سال ۲۰۲۲ از چین به ایران ۱.۸ میلیارد دلار بوده است.

سایر اقلام وارداتی ایران از چین طی شش ماهه اول سال جاری شامل ۳۵۲۷ قلم از گروه‌های کالاهایی مختلف می‌باشند که برخی از عمده ترین این اقلام عبارتند از:

انواع کالا و تجهیزات صنعتی فلزی ۴۳۹ میلیون دلار
-انواع محصولات و فرآوردهای شیمیایی، دارویی ۲۹۵ میلیون دلار
-انواع تایر، کالاها اقلام و محصولات پلاستیکی ۲۶۲ میلیون دلار
-انواع منسوجات ۲۰۴ میلیون دلار
-انواع محصولات و تجهیزات صنایع اوپتیک ۱۰۵ میلیون دلار
-مبلمان، تجهزات و لوازم مختلف اداری و دکوراسیون ۱۰۲ میلیون دلار
-انواع شیشه و تجهیزات شیشه ای و سرامیک ۸۵ میلیون دلار
-انواع محصولات و اقلام کاغذی ۶۷ میلیون دلار
-محصولات کشاورزی، دانه‌های روغنی و غذایی ۴۸ میلیون دلار
-انواع اسباب بازی، گیم و لوازم ورزشی ۲۸ میلیون دلار

با حذف واردات متعارف و رسمی نفت خام و میعانات نفتی از فهرست اقلام وارداتی و صادراتی از سوی گمرک چین، اقلام و محصولات فلزی و معدنی در جایگاه اول کالاهای صادراتی ایران به چین و پس از آن فرآورده‌های مختلف شیمیایی و محصولات پتروشیمی در ردیف دوم کالاهای صادراتی کشورمان به چین قرار گرفته است.

بر اساس آمار گمرک چین طی شش ماهه اول سال جاری، اقلام و محصولات فلزی و معدنی بالغ بر ۵۰ درصد و اقلام شیمیایی و محصولات پتروشیمی‌بالغ بر ۴۵ درصد از کل صادرات ایران به چین را به خود اختصاص داده است. در مقابل نیز بیش ۴۰ درصد کالاهای وارداتی ایران از چین مربوط به تجهیزات و ماشین آلات مکانیکی، الکترونیکی، الکتریکی و برقی و نیروگاهی و حدود ۲۵ درصد نیز مربوط به واردات تجهیزات حمل و نقلی عمدتا شامل بدنه خودرو و قطعات یدکی منفصله بوده است.

بر اساس آمار گمرک چین طی شش ماهه اول سال جاری میلادی از 1.36 میلیارد دلار واردات مربوط به تجهیزات حمل و نقلی و قطعات خودرو، بیش از 87.29 میلیون دلار مربوط به واردات 129396 دستگاه انواع موتورسیکلت با حجم موتور ( 100، 125، 150 و 200 CC ) و موتورهای برقی بوده است.

منبع: اتاق بازرگانی ایران چین